Marc Meerman is docent geschiedenis, maatschappijwetenschappen en -leer aan het Luzac College. Daarnaast verzorgt hij workshops in het onderwijs op het gebied van interactieve en activerende lesvormen. Lesson-Up is daar een goed voorbeeld van. Maar hoe gebruik je het als docent in de les en wat zijn daar de voordelen van? In dit gesprek geeft Marc antwoord. Heeft u nog vragen over het gebruik van Lesson-Up? Mail gerust naar lennart@seneca.nu. We helpen u graag verder!

Leestijd: 4 min.

Marc, kun je uitleggen wat Lesson-Up inhoudt?

Lesson-Up is een platform voor en door docenten waarmee ze hun les interactief kunnen maken, zodat actief leerlingen mee kunnen doen in de les. Het is te gebruiken als presentatiemiddel, om leerlingen op een leuke manier een vraag te stellen of om je les er mee af te sluiten. Omdat Lesson-Ups zijn gemaakt door docenten is het direct toegankelijk. Wanneer ik een les maak over een bepaald onderwerp, kan een docent ergens anders in het land die les ook gebruiken. Er zijn kant-en-klare lessen die je direct kunt gebruiken, maar je kunt ook nog wat aanpassen of zelf nieuwe lessen maken. Het is ook mogelijk om in Lesson-Up te differentiëren. En het is vooral interactief, zodat leerlingen de hele tijd bij de les betrokken zijn.

Hoe gaat dat in de praktijk? Hebben leerlingen hun telefoon ervoor nodig?

Het kan op je telefoon inderdaad, maar ook op laptops op tablets. Je kunt leerlingen een code laten invullen maar je kan als docent ook een uitnodiging sturen en een soort virtuele klas aanmaken zodra de les begint. Dan zitten ze er automatisch in.

Ik kan me voorstellen dat voor docenten Lesson-Up een uitkomst is: het bespaart hen veel tijd en is makkelijk in gebruik. Wat is het voordeel voor de leerling?

Alles wat er binnen Lesson-Up gebeurd, wordt gerapporteerd. Als docent kun je dan zien hoe de leerling presteert. Stel, je hebt een les over de pluriforme samenleving, en je ziet dan na de les dat een leerling eigenlijk alles al weet over dat onderwerp, dan kun je die leerling wat meer uitdaging geven. Lesson-Up beschikt over een tool waarmee je een opdracht kunt maken die speciaal bedoeld is voor degenen die extra uitdaging nodig hebben. Zo kun je ook extra opdrachten maken voor leerlingen die juist meer behoefte hebben aan extra hulp en oefening. Dat kun je selecteren op niveau, tempo of bijvoorbeeld interesse. Leerlingen kunnen met Lesson-Up dus meer uitdaging krijgen.

Is werken met een telefoon niet juist afleidend? Of zitten er andere nadelen aan het gebruik van Lesson-Up?

Op een telefoon worden leerlingen wel eerder afgeleid, ja. Bij sommige opdrachten in Lesson-Up kun je het zien wanneer een leerling actief bezig is en dus bij de les is. Zie je dat een leerling heel druk op z’n telefoon is, maar je ziet bij Lesson-Up niets binnenkomen, dan weet je dat ‘ie iets anders aan het doen is. Het blijft natuurlijk soms lastig en een kwestie van vertrouwen. Maar op een laptop is de afleiding al wel een stuk minder. Het is belangrijk dat je als docent de regie houdt. Ik spreek altijd af, als de dia groen is dan mogen leerlingen hun telefoon in de hand houden, want dan komt er een vraag aan. Is ‘ie blauw, dan moet ‘ie plat op de tafel. Een ander nadeel, dat is meer voor docenten, is dat je kunt denken: ‘oh Lesson-Up heeft zoveel leuke dingen,’ met als gevolg dat ze een les maken die alleen maar leuk is, maar niet erg functioneel.

Heb je een tip om dat gevaar tegen te gaan? Hoe doe je dat zelf?

Eigenlijk zijn er vier basisdingen die je kunt doen. Je kunt presenteren, quizvragen stellen, open vragen maken en meerkeuze vragen stellen. Begin daar gewoon mee en zorg er eerst voor dat je dat onder de knie hebt. Probeer er dan een keer een video in te verwerken en ga dan eens proberen een ander soort vraag te verwerken. Begin niet bij alle opties die er zijn, maar begin gewoon bij het begin.

Hoeveel tijd kost het om een Lesson-Up te maken?

Dat verschilt heel erg. Een collega van mij geeft geschiedenis. Hij maakt hele goede Lesson-Ups waar ik eigenlijk niets aan verander. Dus dan kost het me geen tijd. En soms pas je een les wel aan, dat is vijf à tien minuutjes werk. In de praktijk maak ik zelden zelf helemaal een les: ik gebruik eigenlijk altijd een bestaande van iemand anders. Dat is ook het idee van Lesson-Up, dat je het niet steeds opnieuw zelf gaat bedenken maar ook gebruik maakt van wat anderen hebben voorbereid.

En kun je nog iets vertellen over niveauverschil bij Lesson-Up?

Ik geef zelf middelbaar onderwijs, klas 1 tot en met klas 6, en Lesson-Up werkt overal goed. Op hbo’s en universiteiten, waar ik trainingen geef, gebruiken ze het vooral als presentatiemiddel. En ik merk wel dat het bij 6 vwo of bij examenklassen meer als een presentatie of PowerPoint werkt. Bij klassen eronder is het veel interactiever en daardoor ook leuker. Je hebt daar meer tijd om langer stil te staan bij de stof.

Het motto van Seneca is ‘minder stampen, meer denken’. Hoe helpt Lesson-Up daarbij?

Wat ik bij maatschappijwetenschappen doe is bijvoorbeeld een gesprek openen naar aanleiding van de kernconcepten die voorbij komen. Dan stel ik de vraag of leerlingen een voorbeeld kunnen noemen van een situatie waarin socialisatie voorbijkomt. Dat levert vaak leerzame gesprekken op. Bij Lesson-up heb je ook interactieve video’s. Dan demonstreer ik sociale ongelijkheid aan de hand van een video waarin een kind een bak snoep krijgt, en de ander veel minder. Zo gaan we met elkaar in gesprek en wordt de stof nog beeldender. Je kunt de les veel interactiever en concreter maken, met aansprekende voorbeelden.

Voordat ik Lesson-Up gebruikte bij Maatschappijwetenschappen was het vooral ik, de docent, die de informatie aandroeg. Ik kwam met artikelen en documentaires, maar door gebruik te maken van Lesson-Up komt die input ook meer van de leerlingen. Op die manier maken de leerlingen de lesstof meer eigen en wordt de stof geen stampwerk. Dat is mooi om te zien!

Heb je nog een laatste tip voor docenten die Lesson-Up willen gebruiken?

Toen ik het zelf ging proberen dacht ik, ‘dat zal wel weer zoiets zijn van een uitgeverij ofzo, die hebben wat leuks bedacht en dat kost heel veel geld’. Maar het doel van Lesson-Up is echt om het onderwijs te verbeteren, de mensen die ervoor werken zijn vanuit het onderwijs gestart. Dat merk je in het gebruik van het programma. Met de gratis versie kan je 90% van alle functies gebruiken. Je hebt als docent wel de regie, maar hoeft niet alles zelf te bedenken. Het scheelt veel tijd en maakt lessen leuker, interactiever en leerzamer. Dus ik zou zeggen: ga het gewoon eens proberen!