§5.3 Fortuyn, Van Gogh en Ayaan Hirsi Ali

Pim Fortuyn was in 2001 het hoofd van de politieke partij Leefbaar Nederland. In de periode die volgde bekritiseerde hij veel dingen die regelmatig voor ophef zorgden. Een bekende uitspraak van hem is: “Ik zeg wat ik denk, en doe wat ik zeg. At your Service!”. In februari 2002 hield de Volkskrant een interview met hem, waarin Fortuyn onder andere zei dat hij discriminerende opmerkingen vond kunnen. De partij Leefbaar Nederland wilde dat hij zijn woorden terugnam, maar dat wilde Fortuyn niet en daarom werd hij afgezet als partijleider. Hij richtte toen zijn eigen partij op: Lijst Pim Fortuyn (LPF). Veel aanhangers van Leefbaar Nederland gingen met Fortuyn mee en daarom was de partij al snel populair.

Het verkiezingsprogramma van LPF in 2002 heette ‘De puinhopen van acht jaar paars’ heette. Paars verwijst hier naar de drie partijen die de coalitie hadden gevormd: de PvdA, VVD en D66. Liberalen (blauwe kleur) en sociaaldemocraten (rood) werken hierin samen, waardoor ze met de kleur paars bestempeld worden. Fortuyn wilde niet voor de derde keer een paars kabinet, vandaar de titel van zijn boek. De LPF scoorde hoog in de peilingen, voorafgaand aan de Tweede Kamerverkiezingen op 15 mei 2002. Negen dagen voor deze verkiezingen werd Pim Fortuyn vermoord. Dit gebeurde op een parkeerplaats in Hilversum, waar Volkert van der Graaf hem neerschoot. Fortuyn kwam van de studio van Radio 3FM, waar hij net geïnterviewd was namens LPF. Pim Fortuyn overleed daar op 54-jarige leeftijd. Volkert van der Graaf werd even later aangehouden door de politie en hij werd uiteindelijk veroordeeld tot 18 jaar cel.

Van der Graaf was een milieuactivist die vond dat Fortuyn een bedreiging was voor de samenleving. Nog ieder jaar wordt er op 6 mei een herdenking gehouden voor Pim Fortuyn. Ook Volkert van der Graaf is nog in het nieuws. Hij werd in 2014 voorwaardelijk vrijgelaten en hoefde dus niet meer in de cel te zitten. Hij moest zich echter nog elke drie weken en later elke zes weken melden. In mei 2018 wilde van der Graaf van deze meldplicht af en daarom stapte hij naar de rechter. Een reden zou zijn dat hij graag wil emigreren. In oktober 2018 werd afgesproken dat hij elke acht weken een schriftelijk verslag moet sturen met daarin hoe het met hem gaat en dat hij ieder half jaar op evaluatiegesprek moet komen. Hij kan dus emigreren.

Theo van Gogh was filmregisseur die veel verschillende soorten films maakte. Zo verfilmde hij literatuur, relatiefilms, thrillers en verkiezingscampagne films. Dit laatste deed hij in 1989 voor de PvdA. Op politiek gebied steunde hij de kritiek van Ayaan Hirsi Ali op de islam. In 2004 maakten Van Gogh en Hirsi Ali samen een korte film, genaamd Submission. Hierin wordt kritiek geuit op de positie van vrouwen in de islam. De film vertelt dat vrouwen in islamitische families slecht behandeld zouden worden.

Ayaan Hirsi Ali werd geboren in een islamitische familie in Somalië. Ze heeft in verschillende landen gewoond: Somalië, Saoedi-Arabië, Ethiopië en Kenia. In 1992 was er een burgeroorlog in Somalië, waardoor asielzoekers uit het land in onder andere Nederland asiel kregen. Hoewel Ayaan Hirsi Ali toen niet rechtstreeks uit Somalië kwam, zei ze van wel en kreeg ze een verblijfsvergunning in Nederland. Na de aanslagen op het World Trade Center 2001 ging Hirsi Ali twijfelen aan haar geloof. Een jaar later zei ze haar geloof vaarwel en werd ze atheïst. Haar kritiek op de islam uitte ze op verschillende manieren, waaronder dus via de film die ze met Theo van Gogh maakte.

Zowel Ayaan Hirsi Ali als Theo van Gogh kregen doodsbedreigingen. Op 2 november 2004 werd Theo van Gogh vermoord door Mohammed Bouyeri. Op het lichaam van Van Gogh liet hij een brief achter voor Hirsi Ali waarin zij ook weer bedreigd werd. Sinds die tijd kreeg Ayaan Hirsi Ali veel beveiliging en woonde ze op een geheime locatie. Ze was vanaf januari 2005 wel weer in de Tweede Kamer, waar ze sinds 2003 voor de VVD in zat. In 2006 volgde veel discussie in de rechtbank en later in de Tweede Kamer over het Nederlanderschap van Ayaan Hirsi Ali. Uiteindelijk is ze in 2006 verhuisd naar de Verenigde Staten.

terug naar hoofdstuk 5naar §5.4 verschil tussen bijzondere en speciale school